Ur gronikenn kinniget gant Liza Jakez Vargas ! “Penn-kil-ha-troad” ar gronikenn gant ur penn hag ul lost ! Deskit geriaoueg lies ha dic’hortoz savet diwar lodennoù ar c’horf gant un heuliad sizhuniek.
Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c’horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl er gronikenn siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze !
Pellgargañ
An izili :
Ufern/Ibil-troad, an daouufern/an ibilioù:lodenn a-us d’an troad
Divesker* = an divhar (s.o kronikenn an divhar)
Kof-gar, ar c’hofoù-gar : lodenn kigennek a-dreñv ar c’har
Glin, an daoulin : koubl etre ar c’har hag ar vorzhed
Morzhed, an divorzhed : rann eus an ezel traoñ zo etre al lez hag ar glin
Pleg ar vorzhed : pleg zo war vevenn ar vorzhed hag al lez
Barlenn, barlennoù : rann eus ar c’horf a dap eus an dargreiz d’an daoulin.
Lez, divlez : rann gostez ar c’horf zo etre ar vandenn ha penn uhelaii an divorzhed.
Dargreiz/Divgroazell : lodenn greiz korf un den
Skoaz, an divskoaz : rann uhelan ar vrec’h m’eman stag homañ ouzh ar c’horf
Ibil-skoaz/Trebez-skoaz : askorn hirik ha moan, dezhañ stumm un S astennet.
Plankenn-skoaz : askorn plat ha ledan, e stumm un tric’horn, zo lec’hiet e tu a-dreñv ar skoaz.
Kazel*/Toull ar gazel : kleuz zo dindan ar skoaz, etre lodenn uhelañ ar vrec’h ha kostez ar brusk.
Ilin, an daouilin : koubl etre ar vrec’h hag an arvrec’h
Ar c’henderv eus kostez ar vorzhed : kenderv dre nesañsded
Bezañ dindan gazel-ge : bezañ dalc’het gant ur veli (hud) a laka an den difiñv pe dic’houest d’ober un dra bennak
Binioù-ilin/pib-ilin : benveg sonerezh
Daoulinañ = helmoiñ : bezañ azezet war e zaoulin
Glinad : poan-c’hlin
Glinata : skeiñ war glin unan bennak evit kaout h·e evezh (ober troad e galleg)
Ilinañ : lakaat e zaouilin war un daol da skouer
Ilinata : reiñ taolioù ilin-moc’h
Ilinennoù / Glinennoù : tamm(où) lien a vez gwriet war ar milginoù hag ar brageier evit solutat en-dro d’an ilin/ d’ar glin.
Ilin-moc’h : plantenn, heñvel ouzh an irin
Ilinwiskoù, glinwiskoù, skoazwiskoù : pezh dilhad solut ha kalet a vez gwisket evit gwareziñ koubloù ar sportourien·ezed
Kammañ an ilin : sevel h·e ilin war-zu an dremm (evit evañ alies)
Morzhedur : penn a-dreñv ul loen (kigerezh)
Morzhed-oc’h, morzhed-vaout, ha morzhadoù : tammoù kig loened mat da zebriñ
Ober kof-gar : kreñvaat kigennoù ar rann-se eus ar c’horf en ur chom e sav
Pakañ dargreizadoù : pakañ tortadoù, bezañ evet re.
Plegañ e c’hlin : evit diskouez doujañs, sujidigezh
Reiñ skoaz = skoazellañ : sikour
Skoaz-ouzh-skoaz : an eil e-kichen egile·eben.