Une chronique proposée tous les jeudis par Liza Jakez-Vargas.
« Penn-kil-ha-troad », la chronique qui n’a ni queue ni tête ! Découvrez et apprenez le vocabulaire diversifié et surprenant tiré des parties du corps dans une série hebdomadaire.
Note : le nombre d’expressions et de comparaisons lié au corps humain est conséquent en breton. Il n’y avait malheureusement pas la place de tout citer ici. Donc, soyez curieux et ouvrez vos dictionnaires pour aller plus loin !
DORN / DAOUARN / DORNIOÙ / DAOUARNIOÙ
Anvioù all : meñgez, krabanoù
Boz / flac’h : toull an dorn e-kreiz ar palv
Kil : kein an dorn
Palv : diabarzh an dorn
An daouarn er vann / en nec’h ! : gerioù a zistager pa c’hourdrouzer unan bennak gant un arm.
Astenn e zorn : goulenn an aluzen
Bezañ an dorn gantañ·i : bezañ ar galloud gantañ·i
Bezañ dornet : bezañ ampart war un dra bennak
Bezañ paket an dorn er pod : evel e galleg gant ar sac’h. Tapet war ar prim.
Bezañ teodet hir ha dornet berr : komz kalz hag ober nebeut
Bezañ tomm e zaouarn : bezañ laer pe kaout daouarn kamm/krogek
Bezañ tout en un dorn : evel 5 biz an daouarn e galleg
Daouarn kleiz : an dorn fall a-hervez
Daouarn-yod : daouarn a laka pep tra da gouezhañ. Bezañ un tamm amparfal / glaouch
Dorn an traoù : tasoù, podoù, breolimoù, kastelodennoù, aspled an diri, erer
Dornata / krabana / flac’hata / bozata : skeiñ a daolioù dorn
Dornad : endalc’had an dorn, ur c’hementad bihan alies
Dornadeg : obererezh dornañ graet a-stroll
Dornañ : skeiñ war an tañvouez evit distagañ greun diouto (ed, kerc’h, heiz…).
Dornañ gevier : kontañ gevier
Dorn-ha-dorn : an eil dorn e-barzh egile
Dornell, dornikell : lodenn eus un draezenn a c’haller kregiñ enni gant an dorn (kleze, dor, prenestr)
Dornerez : ijinenn da zornañ an ed
Dornlevr : levr evit deskiñ aes
Dornskrid : levr pe destenn skrivet gant an dorn
Kaout un dra bennak dindan zorn : kaout un dra bennak tost a-walc’h dezhañ·i da c’hallout e gemer hag e embregañ
Kemer an dorn war-lerc’h unan bennak : kenderc’hel labour ub
Kentañ/Eil dorn : un dra bennak nevez pe gozh a implijer. Ul levr kentañ dorn a brener en ul levrdi, ul levr eil dorn e ti Emmaüs.
Labour-dorn : labour graet gant an daouarn
Lezel an dorn da : reiñ ar galloud da ub
Ober dorn da ub : gourdrouz PE servij banneoù PE ingalañ kartoù (c’hoari)
Ober unan bennak ouzh e zorn : stummañ un den evit ma vo gouest ober memes traoù ha ni.
Reiñ/teurel/dougen dorn : sikour
Starderez-dorn : lodenn eus ar c’harr ac’h implijer evit ma chomo ar c’harr a-sav en e blas ur wech lazhet ar c’heflusker.
Mammennoù : an Here, devri, M. Ménard, Wikipedia, Reun ar Glev, Devri, geriadur enlinenn Favereau